در سير تاريخي
«انديشه امروز ايران» و انتشار انتقادی متون، كتاب «صدر التواريخ» در شناساندن شخصيت
و اقدامات صدر اعظم هاي پادشاهان قاجاريه از اهميت تاريخي برخوردار است؛ كتاب از
تأليفات ميرزا محمد حسن خان اعتمادالسلطنه است كه به روزگار ناصرالدين شاه قاجار و
براي امين السلطان وزير اعظم او نوشته شده است، با همكاري محمد حسين فروغي (ذكاء
الملك) و ميرزا غلامحسين خان اديب (افضل الممالك). نخستين وزير اعظم سلسله قاجاريه
حاج ابراهيم شيرازي (اعتمادالدوله) است كه كتاب از شرح احوالات و اقدامات او شروع
و به صدارت عظماي ميرزا علي اصغر خان امين السلطان، وزير اعظم ناصرالدين شاه قاجار
پايان مي يابد.
***
ميرزا محمد حسن
خان اعتمادالسلطنه فرزند حاجي علي خان حاجب الدوله و نوه ميرزا حسين خان مقدم
مراغه به تاريخ 21 شعبان 1255 قمري در شهر تهران ديده به جهان گشود. تا سال 1267
قمري جزو دانش آموختگان مدرسه دارالفنون بود و در سال 1280 با سمت نماينده نظامي
ايران به پاريس رفته است. اعتمادالسلطنه در آن جا به يادگيري زبان فرانسه و تحصيل
در دانش هاي دنياي مدرن اهتمام داشته است. در سال 1284 به ايران بازگشته و به سمت
مترجم مخصوص ناصرالدين شاه تعيين مي شود. در زمان تشكيل شوراي دولتي،
اعتمادالسلطنه به عضويت آن انتخاب و به سال 1287 قمري رياست دارالترجمه و اداره
امور روزنامه به او واگذار و به لقب صنيع الدوله ملقب شده و در سال 1304 قمري لقب
«اعتمادالسلطنه» را مي گيرد. در اين سال به وزارت انطباعات ارتقا يافته و در همين
سمت، به تأليف، ترجمه و نظارت بر چاپ و نشر روزنامه و سالنامه و كتاب مي پردازد.
اعتمادالسلطنه
در سال 1306 قمري به عضويت انجمن جغرافيايي آسيايي پاريس و لندن انتخاب و در 18
شوال 1313 قمري به بيماري سكته در تهران ديده از جهان فرو بسته است. اعتمادالسلطنه
داراي آثار و تأليفات متعددي است؛ از جمله: تاريخ ايران. مرآت البلدان. منتظم
ناصري. مطلع الشمس و درالتيجان. المآثر و الآثار. روزنامه خاطرات. خلسه يا
خوابنامه.
پيش از اين كتاب
«صدرالتواريخ» به اهتمام محمد مشيري به سال 1349 خورشيدي در انتشارات وحيد و چاپ
مجدد به سال 1357 خورشيدي در انتشارات روزبهان منتشر شده بود؛ متن حاضر بر اساس
متن موجود در اسناد خانوادگي فروغي به خط محسن فروغي و تهمورث آدميت و به توصيه زنده
ياد دكتر فريدون آدميت چاپ مي شود.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر